کد مطلب:48691 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:6

گنجینه پرسمان » قرآن

چرا در آيه 23 سورة اسرأ ميگويد: آنها را از خود مرانيد و آزارشان ندهيد؟

قرآن تأكيد بليغي بر احترام به پدر و مادر دارد تا آن جا كه در اين آيه احترام به والدين را در كنار دستور به توحيد قرار ميدهد و به بيان مفسران آيه كريمه احسان را مطلق آورده يعني هر گونه نيكي را شامل ميشود و همچنين والدين را، يعني چه مسلمان چه كافر. احترامشان لازم است. حتي فرزند حق اف گفتن ندارد مخصوصاً در سن كهولت و پيري كه نياز آنها به فرزند بيشتر است. قرآن نكتهاي اخلاقي و مهم را گوشزد ميكند كه نه تنها فرزند در ظاهر و در اعمال خود بايد رعايت احترام و ايفاي وظيفة خدمت را داشته باشد بلكه در دعاهاي خود نيز بايد آنها را ياد كند و بگويد خدايا همان گونه كه آنها در كودكي مرا تربيت كردند مشمول رحمتشان نما.(نمونه، آيت الله مكارم، ج 12، ص 76.)

به هر حال حق پدر و مادر آن قدر زياد است كه شايد نتوان از عهدة همة آنها برآمد و توجه به اين نكته لازم است كه خيلي از غرورهاي ما بيجا و تخيلي است عرصه خدمت به والدين عرصه غرور و ابراز وجود نيست و به تعبير قرآن وَ اخْفِضْ لَهُمَا جَنَاحَ الذُّلِّ با خاكساري و كوچكي بايد در خدمت والدين بود نه با انانيت و تكبر.

از اين كه احسان به پدر و مادر بعد از عبادت خداوند سفارش شده است، معلوم ميشود كه احسان و احترام به پدر و مادر، بعد از مسأله توحيد، از واجبترين اعمال است، همان طور كه عاق والدين بعد از شرك به خدا از بزرگترين گناهان كبيره است.(الميزان، علامه طباطبايي، ترجمه سيد محمدباقر همداني، ج 13، ص 109، آيه 23 اسرأ، انتشارات اسلامي.) و چون پدر و مادر ريشه و سبب وجود فرزند، و تربيت كنندة او هستند به همين خاطر اذيت و آزار آنان جايز نيست و بعد از شكرگزاري خداوند، تشكّر از پدر و مادر و احسان و احترام به آنها از بالاترين شكرها است.(التفسير الكبير، فخر رازي، ج 2، ص 165، بقره/83، مكتب الاعلام الاسلامي.)

خانواده يك نهاد اجتماعي است كه از نظر زيستي، عاطفي، تربيتي، اجتماعي، اخلاقي و اقتصادي براي فرد و جامعة انساني سودمند است، و رابطه عاطفي متقابل، ميان پدر و مادر و فرزندان، از بزرگترين روابط اجتماعي است كه قوام جامعة انساني به آنها بستگي دارد. و اگر اين رابطه نباشد و فرزندان با پدر و مادر خود مثل يك بيگانه رفتار بكنند به طور قطع آن عاطفه از بين رفته و اجتماع از هم گسيخته خواهد شد.(الميزان، همان; جهت آگاهي بيشتر: ر.ك: ارزش پدر و مادر در قرآن و روايات، سيد اسماعيل گوهري، ص 106، نشر نيايش تهران.)